2011/05/12

SARRERA: gaia girotzen

4-SARRERA MOTA: Ikuspegi historikoa, gaiaren lehengo eta oraingo ikuspegien konparazioa.

Adibidez: -"Sasoi batean, heriotzaren inguruan ospakizun bereziak antolatzen ziren Euskal Herrian. Baserri askotan, adibidez, gaubeila egiten zen hildakoaren omenez, baina behin hileta egin ondoren, jana eta edana ere ez zen falta izaten. Beste kultura batzuetan ere heriotzak ez dauka hain zentzu txarrik"
(Gaia: Heriotza)


               - (Gaia: Grafitiak) "AEBetako hiri handiak izan ziren grafitien sorleku, eta bertatik mundu osora hedatu zen mugimendua. Espainiar estatura 80ko hamarkada hasieran iritsi zen, Madrilgo eta Bartzelonako base militar amerikarretatik

gertu bizi ziren gazteak estatubatuarren ohiturak ikusten eta kopiatzen hasi zirenean. Berehala zabaldu zen beste hainbat tokitara. Euskal Herriaren kasuan, Bilbora eta Gasteizera iritsi zen lehenik, 80ko hamarkadaren bukaeran. 90eko hamarkadara arte, ordea, ez zen erabat finkatu".

2011/01/31

SARRERA: gaia girotzen

3.SARRERA MOTA: Norberak ezagutzen duen pasadizoren bat (gaiarekin zerikusia duen bizipen pertsonala). Adibideak:
-"Gutako askorentzat uda izaten da bikotekidearekin denbora gehiago egoteko aukera, beste batzuentzat denbora bakarra urtean berarekin egoteko eta sarri bikotekidearengandik urrun egoteko garaia. Beraz, denontzat bikotearekiko sentimenduak, loturak, burutazioak... aztertzeko momentua".
(Gaia: Bikotekidea udan)
-"Gure induruan, kostaldean, itsasoak eta hondartzak betetzen dituzte aisialdirako auakerarik gehienak eta, horregatik, mendizaletasunak ez du arrakasta handirik, nahiz eta azken urteotan gero eta gazte gehiagori gustatu" (Gaia: Mendizaletasuna)
-"Ikusgarria, irailaren erdi aldean hasi eta azaroaren erdi aldera arte, bermatuta dago. Izan ere, arbola-espezie guztien hostoak ez dira batera hasten kolorea aldatzen udazkenean.  Makalakharitzakurkiakpagoaklizarrak... denek hartzen dute esku kolore-festan!" (Gaia: Udazkena)
-"Orain dela hamabost urte izan zen sagardotegian egon nintzeneko azken aldia. Giroa erabat aldatu omen da, baita ohiturak ere. Guk okela eta ogia eraman behar izan genuen, eta sagardotegian zutik egon. Gaur, ordea, bertako arduradunek prestatzen dute dena eta menua ez da lehen bezain itxia"
(Gaia: Sagardotegia)

2011/01/25

SARRERA: gaia girotzen

2-SARRERA MOTA: komunikabideetatik jasotako datuak (gaiarekin lotura estua duten datu esanguratsuak). Adibideak:

-"EAEko herritarren %98k du eskuko telefonoaren berri; %80k erabili ere egin du behin edo behin; familia askotan 13 urtetik gorako kide guztiek dute eskuko telefonoa" (Gaia: segapotoa)

-"Hamar urtetan penintsulako kostaldeetara iristen den marmoken kopurua hirukoiztu egin da. Orain arte, batez ere, Mediterraneoan gertatzen zen arazoa zen, baina Bizkaiko itsasoan, ura hotzagoa badago ere, gero eta sarriago egiten dituzte agerraldiak. Aurten, marmokak agertu dira jada Euskadiko hondartzetan" (Gaia: marmokaka, itsasoko ikara)

-"Traumatismo arinak, intoxikazioak, erredurak eta itolarriak dira etxeko istripuen ondorio nagusiak. Datuen arabera, entxufe, terrazako erlaitz, beirazko mahai, detergente-botila, botika edo titare soil batek etxea haur-istripu gehien izaten den gune bilakatzen dute. Istripuok borondatez kontrakoak eta gehienetan ustekabekoak izaten dira; eta beheranzko joera etengabea den arren —ondorio larriko istripuei dagokienez, batez ere—, zifrak ez dira batere pozgarriak. Etxeko istripuen protagonista nagusiak, jakina, etxean denbora gehien egiten dutenak izaten dira: haur eta emakumeak" (Gaia: etxeko istripuak).